donderdag 3 december 2009

De oorlogen – vroeger en nu

Deze tekst komt er doordat de tekst van Leen over de twee oorlogen heeft mij geïnspireerd.

De eerste oorlogen kwamen al voor van in de oudheid: de Trojaanse oorlog, de Perzische oorlogen, de Gallische oorlog, en ga zo maar door. De middeleeuwen waren ook getekend door de oorlogen en kruistochten. Zo kan men verder gaan tot op de dag van vandaag.
Ik heb even “gegoogled” en ik ben op de site van Wikipedia op een lijst van alle oorlogen in chronologische volgorde uitgekomen en ik heb toch mijn ogen uitgekeken. Als je daar niet echt mee bezig bent, dan besef je onmogelijk hoeveel oorlogen, kruistochten of conflicten er eigenlijk juist zijn geweest.

Om als oorlog genoemd te worden, moet het voldoen aan 3 criteria:
- er zijn minstens 1000 doden op het slagveld
- het moet voorbereid zijn
- het moet gelegitimeerd zijn, dit wil zeggen dat het gewettigd wordt door een regeringsorganisatie. Op die manier wordt moord niet meer als misdaad gezien maar als plicht.
Sinds het einde van de tweede Wereldoorlog is er vastgelegd in het internationaal recht dat oorlog geen rechtvaardig middel meer is om conflicten op te lossen. Pas als alle andere diplomatieke middelen geen nut hebben gehad, mag men gewapende middelen inzetten. Alhoewel dit recht nu bestaat, worden er nog dagelijks conflicten met wapens uitgevochten zonder dan alle diplomatiek middelen zijn uitgeput. Daarom gebruikt men het woord “gewapend conflict” meer dan het woord “oorlog”.

Voor de grote diplomaten is het heel makkelijk om criteria op te leggen en rechten te maken om het begrip “oorlog” aan te duiden of te omzeilen maar men denkt nooit aan de personen die de dupe hiervan zijn.

Niet enkel oorlogen maken burgerslachtoffers, ook de verschillende aanslagen in gebieden die niet in oorlog zijn. Denk maar aan de aanslagen in Dubai in november van verleden jaar. De reden dat deze gebeurtenis mij invalt, is omdat er recent een reportage hiervan op canvas is geweest: “Mumbai onder vuur”. Er werden aanslagen gepleegd op 10 verschillende locaties in Mumbai, waarbij het doelwit vooral toeristen waren. Het was gericht tegen anders gelovigen, met andere woorden: niet-Moslims.
Er was een heel opmerkelijke getuigenis van een overlevend Moslims koppel die ook door de terroristen bedreigd werden: Ze waren samen met enkele vrouwen onder schot gehouden. Op een bepaald moment schoten de terroristen die vrouwen dood. Het koppel ging op de knieën zitten en begon het doodsgebed op te zeggen voor hen. De terroristen begonnen tegen elkaar te discussiëren en gebood het koppel om naar een andere ruimte te gaan. Waarop de man protesteerde en zei: “Schiet ons hier maar dood”. De reactie van de terrorist was wel opmerkelijk want hij zei: “Jij ben onze broer, wij gaan jou niet vermoorden.” Het hebben van hetzelfde geloof als de terroristen is hun redding geweest.

Ik denk dat er zolang er verschillen in godsdienst, taal, macht, ... blijven bestaan, dat er altijd oorlog zal blijven. Want waarom wordt er meestal gevochten? Om land, macht en prestige. En ook tussen verschillende godsdiensten woedt er voordurend oorlog. Zolang deze verschillen niet opgelost raken en zolang mensen in onvrede met elkaar leven, zal alle hoop op een geweldloze wereld onbeantwoord blijven.

dinsdag 1 december 2009

Het symbool van de tuin doorheen de eeuwen heen

Over deze symboliek wordt er veelvuldig gesproken in de tekst.
In het begin van de middeleeuwen wordt alles gezien als één groot symbolisch verband waarin men alles kan betrekken bij elkaar. Het meest onbenullige ding wordt gebruikt om het allergrootste uit te leggen. In dit middeleeuwse symbolisme kunnen we een aantal soorten tuinen onderscheiden:
1) De kruidtuin: deze staat symbool voor de geneeskundige krachten die verschillende planten hebben. Deze werden vastgelegd in een soort catalogus die heel lang in gebruik geweest is.
2) de Tuin der Minne: staat voor de kruidtuin die verheven is tot het geestelijke
3) de rozentuin: deze valt onder de Tuin der Minne en staat als symbool van de erotische verrukking; Maria in de rozenhaag.

Uiteindelijk stort op het einde van de middeleeuwen het symbolisme in elkaar. Het zoeken naar symboliek wordt bijzaak doordat men steeds rationeler begint te denken in plaats van te voelen met het hart. Ook de symboliek van de tuin verdwijnt.

Na de Middeleeuwen komt de tijd van de renaissance. In deze tijd bloeit de symboliek terug open door de wederopkomst van de kunst. Als men in deze tijden terug de aanleg van de tuinen op hen nam, kwam het goddelijk symbolisme terug aan bod. Zij waren de voortzetters van het middeleeuwse symbolisme met de nadruk van de plaats van de mens in het universum en zijn relatie met de natuur.

In de 17de en 18de eeuw ging men door met het creëren van tuinen. De 17de eeuw staat bekend als de “Gouden eeuw”, wat duidelijk te zien is in de Botanische tuin in Amsterdam. Met deze tuin wil men terug het goddelijke in de verf zetten.
In de 18de eeuw had men twee soorten tuinen:
- de Franse tuin: symbool voor de macht. Ze waren niet enkel om te ontspannen maar dienden ook als symbool van ontzag van het gewone volk tegenover de eigenaar. De dag van vandaag hebben de Franse tuinen nog het formele en strakke uitzicht die een zekere vorm van prestige uitstraalt.
- de Engelse tuin: het tegenovergestelde van de Franse tuin. Het dient als plaats waar men kan vluchten uit de realiteit van stad en politiek.

De 19de eeuw wordt gekenmerkt door het opkomend industrialisme. Hierdoor verliezen de tuinen hun symbolisme van de hogere orde. Ze worden nog maar uitsluitend gezien als decoratief en symbool van rijkdom en macht.

Op het einde van de 19de eeuw beleeft het symbolisme van de tuin nog een kleine opflakkering maar dit mocht niet veel baten. De rede en de kennis krijgen de bovenhand in deze strijd en zo verdwijnt de symboliek van de tuin.

In de 20ste eeuw is deze volledig verdwenen en heeft de symboliek van de tuin geen enkele betekenis meer.

Zoals in de tekst staat is het zeer opmerkelijk welke rol de tuinen hebben in het godsdienstige gebeuren. Ze waren de allereerste schepping van God (de Tuin van Eden). Ze deden dienst als begraafplaatsen, gebedsplaatsen en plaatsen waar men kon samenkomen. Beetje bij beetje verloren deze tuinen hun nut. Dit kwam omdat zij samen met het godsdienstige gebeuren hun kracht verloren en zo ook de symboliek dat zij met hun meedroegen.