woensdag 14 oktober 2009

Het gevecht met de duivel: heksenvervolging

Magie, tovenarij en heksen. Als sinds de oudheid zijn er gegevens te vinden hierover. Heel vroeger, in de oudheid was er hierover een dualiteit. Als hoog geplaatste personen deze tovenarij niet naar hun eigen hand konden zetten, werd ze verbannen. Als ze het wel konden gebruiken en de magie in hun voordeel speelde, werd deze met open armen onthaald.

Toen eenmaal het Christendom zijn intrede in de wereld deed, werd alles wat met tovenarij te maken had beschouwd als heidens en in verband gebracht met de duivel.

Tot het einde van de 15de eeuw werd deze tovenarij niet zwaar bestraft. Daarna komt er een hele ommekeer. Er worden al het ware heksenjachten gehouden. Door het horen van verschillende roddels, wordt de heks in kwestie opgepakt en volgt er een onderzoek. De heks krijgt de kans om haar te verdedigen. Als al het voorafgaande niet overtuigend was, wordt de heks verder onder handen genomen in de folterkamer. Het uiteindelijke vonnis kan variëren. Eén van de meest gekende is de brandstapel.

Wat mij opvalt in deze tekst, is hoe onrechtvaardig deze heksenjachten waren. Een persoon moest er maar een klein beetje anders uitzien of geïsoleerd leven en ze werden al veroordeeld. Dit kan gemakkelijk geprojecteerd worden op de maatschappij van vandaag. Als iemand niet doet zoals iedereen anders, wordt die gepest. De heksenvervolgingen kan men eigenlijk zien als een soort van heel vergaand pestgedrag.

Toen ik de tekst “Het gevecht met de duivel” begon te lezen, moest ik onmiddellijk denken aan één bekend voorbeeld. Dit van Jean D’Arc. Zij werd veroordeeld tot de brandstapel omdat ze beweerde stemmen te horen van zowel heiligen als engelen. Hoewel zij een diepreligieus persoon was, werd zij toch door de Engelsen geportretteerd als heks en als ketter. Dit was waarschijnlijk uit wraak voor de nederlaag die zij geleden hadden in Frankrijk.

Als we nu nog op zoek gaan in de geschiedenis naar een ander persoon die aangesproken werd door God, komt er Mozes in mijn gedachten. In zijn vlucht om te ontsnappen aan de Egyptische farao ziet hij een brandende doornstruik die in brand staat. Hierbij roept God hem om zijn volk naar het beloofde land te brengen. In tegenstelling tot Jean D’Arc die werd veroordeeld als heks omdat zij beweerde dat ze de stem van God had gehoord, werd Mozes onvoorwaardelijk gevolgd voor 40 jaar.

Zouden we hieruit kunnen concluderen dat in den beginne mensen (goed)geloviger waren? Zonder te verpinken volgden ze één bepaalde persoon omdat die door God gezonden was.
Later werden “boodschappers van God” wantrouwig bekeken en eerst uitvoerig ondervraagd en getest.


http: //nl.wikipedia.org/wiki/Jeanne_d'Arc
http: //nl.wikipedia.org/wiki/Mozes

6 opmerkingen:

  1. Ik denk niet dat men ten tijde van Mozes goed geloviger waren dan ten tijde van Jean D'Arc. Je moet dat allemaal in zijn tijdsgeest zien. Jean D'arc was een vrouw en in die tijd werden vrouwen die anders waren snel bestempeld als een heks en kregen ze de brandstapel. Dat was niet geval bij Mozes. Hij was een gerespecteerd man, en vooral hij was een man. Nu nog gaat men meer draagkracht geven aan de woorden van een man dan aan de woorden van een vrouw. Er zijn weinig vrouwen die meedraaien aan de top, enkele uitzonderingen zoals Angela Merkel en Hillary Clinton, buiten beschouwing gelaten.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Daarin heb je gelijk. Ik had hier nog niet aan gedacht. Het feit dat Jeanne D'Arc een vrouw was en Mozes een man. Het is waar dat in de geschiedenis (en misschien zelfs nu) mannen meer gerespecteerd werden dan vrouwen. Dit was misschien een feit waardoor Jeanne D'Arc werd veroordeeld tot de brandstapel. Moest het een man geweest zijn, was hij misschien nooit zo zwaar gestraft. Spijtig genoeg zullen wij het nooit weten.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Het zijn toch ook nog meestal de vrouwen die hun carrière opzij zetten om voor de kinderen te zorgen. Hoe vaak kom je een situatie tegen waarbij de vrouw, met kinderen, volledig voor haar carrière gaat en de man minder gaat werken. Ik vermoed ook dat er weinig vrouwen zijn die de mogelijkheid tot loopbaanonderbreking omwille van ouderschapsverlof niet gebruiken. Bij de mannen daarentegen denk ik dat er heel wat zijn die geen gebruik maken van dat recht.

    We gaan ondertussen als vrouw wel buitenshuis werken, kunnen studeren, de man helpt wel in het huishouden en weet hoe een pamper te verversen, maar ik vermoed dat het rollenpatroon toch nog grotendeels bestaande is.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dat denk ik ook. "De nieuwe man" bestaat wel maar is nog niet compleet.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @Danielle
    Er zijn mannen die hun carrière stopzetten en die thuis blijven met de kinderen terwijl de vrouw en topfunctie bekleed. In realiteit komt dit heel weinig voor maar op TV is alles mogelijk, kijk eens naar de relatie van Tom & Lynette Scavo (Desperate Housewives)
    Misschien worden de mannen door deze rol geinspireerd :))

    @Lynne
    Je hebt gelijk, je moet je niet te veel onderscheiden van anderen om geïsoleerd te worden.
    Hierbij kan ik een boek als voorbeeld aanhalen: De vrouwen van Falucksa (http://www.boox.nl/nl/de-vrouwen-van-falucska-jessica-gregson-9789021008974)

    Het handelt over een jong meisje wiens moeder in kraambed gestoreven is (bij haar geboorte). Vanaf dat ogenblik werd ze al raar bekeken en tiener werd ze als heks bespot en geïsoleerd door het feit dat ze de natuurlijke kracht van kruiden kende.
    Het boek is gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Ik kan het je gewoon aanraden om te lezen.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Dat zal ik zeker doen, het lijkt mij een zeer interessant boek.

    Bedankt voor de tip.

    BeantwoordenVerwijderen